Về mặt ý nghĩa văn hóa của Trung Nguyên, đây là nơi phát nguyên của nền văn minh Trung Hoa, một biểu tượng cho văn hóa Trung Hoa, là danh từ đồng nghĩa với nền văn hóa Trung Hoa chính thống. Cũng do là nơi phát sinh của nền văn minh Trung Hoa, Trung Nguyên là một biểu tượng của nguồn gốc văn hóa Hán. Về mặt lịch sử, trên góc độ ý nghĩa văn hóa, thời Y Quan nam lộ nhà Tấn đã dời đô từ Lạc Dương về Nam Kinh ngày nay, vào thời Nam-Bắc triều, nơi được coi là trung tâm văn hóa Trung Hoa chính thống là Giang Nam được gọi là "văn hóa Trung Nguyên". Trung Nguyên là khởi nguồn của dân tộc Hoa Hạ, sau đó đã dung hợp các dân tộc ngoại vi để hình thành nên chủ thể dân tộc Hán hiện nay. Các chính quyền cũng đều có xu hướng định đô tại Trung Nguyên